در اغلب جوامع و فرهنگ‌ها، دشتان یا پریودی و عادت ماهانه، با یک نگاه منفی همراه با تحقیر، ترس و یا ناپاکی همراه بود. در ایران باستان، پریودی را ناشی از بوسه اهریمن بر سر جهی دخترش می‌دانستند و آن را دشتان و نشانه اهریمن می‌نامیدند. در این دوره، زنان و دختران ناپاک در نظر گرفته شده، نباید در مکان‌ها مقدس حاضر می‌شدند و اجازه نگاه کردن به آتش و آب را نیز نداشتند.
این نگاه منفی خوشبختانه در ایران دست‌خوش تغییرات زیادی شده است، ولی در کشورهای مختلفی هم‌چون نپال یا اندونزی، این نگاه سخت‌گیرانه و منفی تا سال‌های اخیر نیز رواج داشت. این نگاه منفی بر نوع نگاه و دید ما زنان نیز تاثیر مستقیمی داشته و اغلب ما در این دوره، خود را ناپاک، کثیف و یا در نگاه مذهبی، نجس می‌دانیم.
همه این موارد باعث شده که حتی استفاده از برخی وسایل بهداشتی عادی هم‌چون کاپ قاعدگی، برای ما زنان دشوار به نظر برسد. به همین خاطر، در این نوشتار قصد داریم این نگاه منفی را کمی بیشتر بررسی کرده و روش‌های تغییر آن را با هم مرور کنیم. همراه ما باشید و اطلاعات خود را در این حوزه افزایش دهید.
تبلیغات، فعالین این حوزه و فرهنگ عامه مرتبط با دوره ماهانه
زنان در دوره پریود با انواع هورمون‌ها و احساسات ناخوشایند روبه‌رو می‌شوند و این موضوع در اغلب اوقات با دردهای جسمی شدید و یا ضعف جسمانی همراه است. عدم وجود شناخت کافی راجع به دوره ماهانه و قضاوت آن با دید منفی ناشی از سال‌ها افسانه و خرافات، علاوه بر ایجاد بار روانی بیشتر برای زنان و دختران، ایجاد شرایط متناسب در جامعه را به تعویق انداخته و یا به‌صورت کامل از بین می‌برد.
برای ایجاد شرایط مساوی با مردان و فراهم کردن فرصت‌های برابر برای رشد و پیشرفت دختران و زنان، باید دید منفی موجود در جامعه را شناخته و راه‌های رفع این نگاه منفی را نیز بشناسیم.
فرهنگ عامه جوامع با توجه به دید کلی که در فیلم‌ها، سریال‌ها، کتاب‌ها و البته تبلیغات مختلف در رسانه‌ها وجود دارد، ساخته می‌شود. تحقیقات مختلف نشان داده که در سال‌های اخیر، نحوه تبلیغات راجع به محصولات بهداشتی دوره قاعدگی، تاثیر خوبی بر دید افراد جامعه گذاشته و نگاه منفی و رادیکال گذشته را کمی تصحیح کرده است. هر چند این موضوع بسیار خوب است، اما باید بگوییم برای رسیدن به یک نگاه عاری از ترس، سرکوب و تحقیر، راه بسیار طولانی‌تری در پیش داریم.
تبلیغات نقش بسیار پررنگی در این رابطه ایفا کرده و حتی نگاه نسل جدید را به این مقوله شکل می‌دهد. اولین تبلیغات تلویزیونی که رنگ خون قاعدگی را به حالت طبیعی و قرمز نشان می‌داد، تا سال 2017 در انگلستان پخش نشد و حتی پس از پخش، با انتقادات بسیار شدیدی مواجه شد.
همین موضوع نشان‌دهنده نگاه بسیار منفی راجع به این موضوع بوده و سبب شده است که افراد زیادی تلاش کنند که این دید منفی را از بین برده و یا آن را تا حد زیادی تصحیح کنند. Chella Quint یکی از افرادی است که اهمیت نگاه رسانه به دوره قاعدگی را به‌خوبی درک کرده و به همین خاطر، در یک مجموعه نمایش کمدی به نام «ماجراجویی‌های دوره قاعدگی» به بررسی این موضوع پرداخت.
فعالین حوزه زنان، در دهه‌های اخیر با انجام فعالیت‌های مختلف، تلاش می‌کنند که نگاه واقع‌گرایانه‌تری به این دوره طبیعی ایجاد کرده و از ایجاد یک نگاه غیر واقعی، تصاویر خیلی زیبا و یا حتی بیش از حد لوکس، جلوگیری کنند.
در دهه‌های گذشته، نبود اطلاع‌رسانی‌های دقیق و شفاف، مشکلات مختلفی برای زنان و دختران ایجاد کرده و حتی باعث مرگ زنان می‌شد. جالب است که بدانید این موضوع تنها در کشورهای دور افتاده و در حال توسعه رخ نداده و حتی در کشورهای پیشرفته و توسعه یافته نیز اتفاق می‌افتد. همین مسئله سبب شد که فعالان حوزه زنان، برای از بین بردن خرافه‌ها و افسانه‌های سراسر سرکوب و تحقیر، فعالیت خود را آغاز کنند.
کمپین‌های جهانی تبلیغات در حوزه بهداشت و سلامت زنان
مسئولیت‌پذیری راجع به بهداشت زنان در دهه‌های گذشته بسیار کمتر بوده و برای مثال در دهه 1970، سندرم شوک توکسیک اتفاق افتاد و به دلیل عدم مسئولیت‌پذیری سازندگان تامپون، یک موج جدید از اعتراضات در این باره ایجاد شد.
در کشور انگلستان گروه‌های مختلفی ایجاد شده و عدم وجود شفافیت و مسئولیت‌پذیری نسبت به محصولات بهداشت زنان را به‌شدت محکوم کردند و همین موضوع در سال‌های بعد توانست به دست‌آوردهای بسیار مهمی دست پیدا کند.
یکی دیگر از مهم‌ترین مشکلاتی که زنان در اغلب کشورهای توسعه یافته با آن روبه‌رو هستند، اخذ مالیات بر محصولات بهداشتی این دوره هم‌چون نواربهداشتی و تامپون است. این موضوع در کشورهای در حال توسعه هم‌چون هند و ایران نیز به همین شکل وجود دارد و افزایش قیمت محصولات مشابه، به یک چالش جدی برای طبقه‌های متوسط و پایین جامعه تبدیل شده است.
قیمت بالا و یا افزایش سریع قیمت، دسترسی به محصولات بهداشتی را به یک چالش جدی تبدیل کرده و به همین خاطر، زنان و دختران زیادی با بیماری‌های ناشی از عدم دسترسی به محصولات لازم این دوره، دست‌وپنجه نرم می‌کنند.
موسسه‌های جهانی بسیار بزرگی هم‌چون یونیسف، Water Aid و Plan International در حال تلاش هستند که دانش عمومی دنیا را نسبت به دوره ماهانه و پریودی افزایش داده، دسترسی به محصولات بهداشتی و امکانات مورد نیاز برای زنان و دختران را تسهیل کرده و از این طریق، به افزایش سلامت جمعی دنیا کمک کنند.
با این وجود یک سوال مهم‌تر در این بخش ایجاد می‌شود، آیا تلاش موسسه‌ها و مجموعه‌های بزرگ به تنهایی کافی است؟
تغییر نگاه و دید جامعه به پریودی
نوع نگاه و حتی طرز صحبت‌کردن ما راجع به دوره ماهانه، از رسانه‌ها، جوامع پزشکی و البته دید سنتی جامعه راجع به پریودی تشکیل شده است. در ایران دید عامه راجع به این دوره، همراه با نگاه مذهبی و پاکی و نجاست ترکیب شده است. برای مثال، زنان سنتی‌تر از اصطلاحاتی هم‌چون «مریضی» برای اشاره به دوره ماهانه خود استفاده کرده و با اصطلاح «پاک شدن»، از اتمام دوره ماهانه خود صحبت می‌کنند.
متاسفانه در برخی مواقع، این اصطلاحات توسط قشر تحصیل‌کرده و یا حتی پزشکان جامعه نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد و همین نگاه منفی، احساسات منفی و بدتری را راجع به این دوره ایجاد خواهند کرد.
نکته مهم این است که برای درک خود و سایر زنان در دوره ماهانه، در گام اول باید نگاه منفی نسبت به این مقوله را در ذهن خودمان از بین ببریم. از دیرباز، خون دوره پریودی کثیف و مشمئزکننده در نظر گرفته شده و همین موضوع نیز نسل به نسل، به افراد مختلف جامعه منتقل شده است.
خون دوران پریودی از لحاظ شکل ظاهری، با بافت‌های داخلی رحم ترکیب شده و به همین خاطر به شکل لخته نیز خارج می‌شود. متاسفانه همین موضوع باعث شده که دید منفی و بدتری راجع به این دوران ایجاد شود و زنان زیادی از بدن خود در این دوره متنفر شوند.
این نگاه منفی قرن‌های زیادی در بین جوامع و فرهنگ‌های مختلف وجود داشته و به همین خاطر تغییر آن به‌راحتی امکان‌پذیر نیست. برخی از قبایل این دوره را مهم و ارزش‌مند تلقی می‌کردند و عقیده دارند که درختان بدون شکوفه‌های فصل بهار، قادر به تولید میوه نخواهند بود و وقوع اولین پریود، حکم همان شکوفه‌های میوه را دارد که بعدها به زایش و تولید مثل منجر می‌شود.
همین نگاه مثبت، باعث می‌شود که وقوع اولین دوره پریود در این فرهنگ، همانند یک اتفاق مهم و خوشایند در نظر گرفته شده و دختران نوجوان این دوره را با جشن و شادی آغاز کنند.
با وجود تمام این توضیحات، یک سوال مهم‌تر نیز وجود دارد: چرا باید دید دنیا به پریود و دوره ماهانه تغییر کرده و مثبت شود؟
دلایل مهم تغییر نگاه دنیا به دوره ماهانه و پریود
شاید این سوال برای افراد مختلفی ایجاد شود که چرا باید در رابطه با پریود و دوره ماهانه صحبت کرده و این نگاه منفی موجود را تصحیح کنیم؟ چرا نمی‌توان این موضوع را همانند گذشته پنهان کرده و آن را به پستوی خانه‌ها و رازهای مگوی خانواده‌ها تبدیل کرد؟
در ادامه، برخی از مهم‌ترین دلایل این موضوع را با هم بررسی خواهیم کرد.
وقوع اولین پریود و ترس ناشی از آن
کشورهای مختلفی وجود دارند که در آن‌ها، صحبت در رابطه با دوره ماهانه، یک تابوی بزرگ است و درک درستی راجع به وقوع آن وجود ندارد. نبود دانش کافی و البته شرم و ننگ تحمیل شده به آن، باعث می‌شود که دختران در اولین دوره ماهانه خود نتوانند آن را به‌خوبی درک کرده و یا آن را با افراد مهم زندگی خود هم‌چون والدین، معلم‌ها و یا حتی دوستان خود، در میان بگذارند.
عدم آشنایی با دوره پریودی و وقوع آن برای اولین بار، می‌تواند ترس بسیار زیادی را برای دختران ایجاد کند و این اتفاق برای زنان نسل‌های گذشته ایران نیز به‌وفور رخ می‌داد. این ترس و شوک اولیه، تاثیر منفی بسیاری بر دید زنان می‌گذاشت که تا آخر عمر آن‌ها را همراهی می‌کرد.
در نتیجه این ترس، معمولا حمایت‌های لازم از دختران نوجوان انجام نشده و این موضوع باعث کاهش حضور آن‌ها در اجتماع، کاهش فرصت‌های رشد و پیشرفت و یا حتی عدم دسترسی به اطلاعات لازم بهداشتی و پزشکی شده و در نتیجه ابتلا به انواع بیماری‌های مرتبط برای آن‌ها افزایش می‌یابد.
افسانه‌های منفی راجع به پریود
عدم وجود دانش کافی و درست، افسانه‌های بسیار زیادی را ایجاد می‌کرد و این افسانه‌های غالبا منفی، در رابطه با پریودی و دوره ماهانه نیز وجود دارند. برای مثال در هندوستان، زنان در دوره پریود حق ورود به آشپزخانه و آشپزی را ندارند. در این جوامع عقیده دارند که پختن غذا توسط زنان در دوره پریودی، باعث فساد غذا خواهد شد و نمی‌توان آن غذا را مصرف کرد. این نگاه منفی بار روانی بسیار زیادی را به زنان و دختران تحمیل می‌کند و این موضوع عواقب بسیار بدی در طولانی مدت خواهد داشت.
این موضوع در اندونزی، نپال و بنگلادش نیز وجود دارد و در نگاه سخت‌گیرانه‌تر، زنان و دختران را از خانه دور کرده و در یک اتاقک تبعید می‌کنند. این موضوع باعث بیماری‌های مختلف، وقوع تجاوز و یا حتی در برخی موارد مرگ دختران و زنان می‌شود.
دوره پریودی و غیبت یا ترک تحصیل
نبود محیط‌های تمیز و بهداشتی در مدارس و یا عدم دسترسی به محصولات مختلف هم‌چون نواربهداشتی، اعتماد به‌نفس دختران و زنان برای حضور در اجتماع را به‌شدت کاهش داده و حتی باعث غیبت یا ترک تحصیل دختران می‌شود.
برای مثال در کشور هند، تنها 12 درصد از زنان و دختران به نواربهداشتی دسترسی دارند و همین موضوع سبب شده که اغلب دختران در این دوره ماهانه، از حضور در مدرسه اجتناب کنند و فرصت تحصیل را از دست بدهند. علاوه بر این، استفاده از موارد غیر بهداشتی هم‌چون پارچه‌های قدیمی، برگ درختان و یا سایر موارد مشابه، ابتلا به انواع عفونت‌ها و بیماری‌های مشابه را افزایش داده و حتی باعث مرگ و میر خواهند شد.
بخش مهمی از زندگی زنان
زنان به‌صورت میانگین 3000 روز در طول زندگی خود را در این دوره به سر می‌برند که حدودا معادل 8 سال است. بی‌شک دوره ماهانه بخش مهمی از زندگی ما را تشکیل می‌دهد و به همین خاطر باید یک دید واقع‌گرایانه و درست راجع به آن وجود داشته باشد و در طی آن نباید با احساساتی هم‌چون شرم، تحقیر، عدم تمیز بودن و یا سایر موارد مشابه، روبه‌رو شویم.
حتی با وجود این دلایل مهم که می‌تواند سلامت جسمی و روانی زنان و دختران را به‌صورت کامل تحت تاثیر قرار دهد، هنوز هم در جوامع سنتی و حتی پیشرفته، نمی‌توان به‌راحتی در رابطه با پریودی و دوره ماهانه صحبت کرد. نگاه منفی و توام با شرم و یا سرزنش، هم‌چنان در تمام دنیا وجود دارد و همین موضوع سبب شده که بهداشت روانی و فردی زنان نیز تحت تاثیر منفی این دید نامناسب قرار بگیرد.
افزایش دانش، استفاده از کاپ قاعدگی و بهبود سلامت جمعی
یکی از مهم‌ترین مشکلات این دوره، عدم دسترسی به محصولات بهداشتی مناسب است که نه تنها در کشورهای در حال توسعه، بلکه حتی در کشورهای پیشرفته و توسعه یافته هم‌چون آمریکا و انگلستان نیز وجود دارد. شاید این موضوع در نگاه اول بسیار ساده و پیش پا افتاده به نظر برسد، اما باید بدانید که در طی سال‌ها، زنان و دختران زیادی تنها به دلیل نبود وسایل بهداشتی، جان خود را از دست داده و یا با مشکلات بسیار مختلفی هم‌چون عفونت‌های دائم منجر به نازایی روبه‌رو شده‌اند.
یکی از بهترین راه‌حل‌ها برای رفع این مشکل، استفاده از انواع وسایل بهداشتی چند بار مصرف است. نواربهداشتی‌های پارچه‌ای یکی از این موارد است که به دلیل بافت پارچه‌ای، امکان ضد عفونی کردن آن بسیار سخت‌تر بوده و چالش‌های جدیدتری ایجاد می‌کند.
راه‌حل دیگر برای این مسئله، استفاده از انواع کاپ قاعدگی است. این وسیله بهداشتی با بدنه منعطف خود، درون واژن قرار می‌گیرد و سپس خون و ترشحات ناشی از دوره قاعدگی در آن باقیمانده و می‌توان پس از چند ساعت آن را تخلیه کرد.
مکانیزم این وسیله به‌گونه‌ای است که در صورت جای‌گیری صحیح، احتمال نشتی خون و لکه‌بینی را به‌کمترین حد ممکن خواهد رساند و دختران و زنان می‌توانند انواع فعالیت‌های روزانه و حتی ورزشی هم‌چون شنا را نیز به‌راحتی انجام دهند.
از سوی دیگر، کاپ قاعدگی را می‌توان بیش از چند سال استفاده کرد. این موضوع مشکل بزرگ عدم دسترسی به وسایل بهداشتی را به شکل چشم‌گیری کاهش خواهد داد. خوشبختانه در ایران نیز انواع کاپ های قاعدگی مناسب وجود دارند که می‌توان با خرید آن‌ها، این دوره ماهانه را به‌راحتی پشت سر گذاشت.
کاپ قاعدگی لاویا
در حال حاضر در بازارهای ایران، انواع برندهای معتبر وجود دارند که کاپ قاعدگی لاویا را می‌توان یکی از بهترین و مناسب‌ترین آن‌ها نامید. کاپ قاعدگی لاویا با طراحی خاص و منحصر به‌فرد خود، توانسته رضایت مصرف کنندگان را به‌خوبی جلب کرده و به یکی از بهترین‌های بازار ایران تبدیل شود.
این محصول در چندین سایز به بازار عرضه شده است و با توجه به قد و وزن شما و البته داشتن یا عدم داشتن سابقه زایمان طبیعی، می‌توانید مدل متناسب با خود را خریداری کرده و از آن استفاده کنید. بسته‌بندی این محصول یکی از مهم‌ترین نقاط قوت آن است. کاپ قاعدگی لاویا همراه با یک لیوان فلزی به شما عرضه خواهد شد که امکان ضد عفونی کردن و جوشاندن آن نیز به‌راحتی امکان‌پذیر باشد و مشکلات مختلفی مثل یافتن یک وسیله مناسب برای جوشاندن کاپ و سپس نگهداری آن تا دوره بعد را از بین برده است.
نحوه استفاده از کاپ قاعدگی را پیش از این به‌صورت کامل شرح دادیم و می‌توانید به‌سادگی از آن استفاده نمایید. یکی از مهم‌ترین مشکلات زنان برای استفاده از این محصول، دید منفی آن‌ها به بدن خود و این دوره طبیعی است و به همین خاطر باید با افزایش اطلاعات در این زمینه، نگاه واقع‌بینانه‌تری به این دوره کاملا عادی بدن خود داشته باشیم. فراموش نکنید که وقوع دوره پریودی، به معنای سلامت و باروری است و این موضوع نه یک اتفاق منفی، بلکه یک موهبت طبیعی است.
سخن آخر در مقاله نگاه منفی ملل و فرهنگ‌ها به دوره ماهانه
پدیده‌های ناشناخته در قرن‌های گذشته، همیشه با یک دید منفی و افسانه‌های ناخوشایند همراه می‌شدند و دوره پریودی زنان نیز در طول سال‌ها و سده‌ها، با همین نگاه منفی معرفی شده است. این موضوع حاصل قرن‌های بسیار طولانی است و بی‌شک تصحیح این نگاه منفی نیز به زمان زیادی نیاز دارد. نکته مهم این است که ما زنان نیز باید نقش خود را در این حرکت جهانی پذیرفته و تلاش کنیم با افزایش آگاهی و دانش، دید درست‌تری به پریود و تمام فرآیند آن داشته باشیم.
نگاه منفی به دوره ماهانه و عدم وجود بهداشت مناسب، تبعات منفی بسیار زیادی برای زنان، جوامع، کشورها و در نتیجه تمام جهان دارد که در برخی مواقع به قیمت سلامت روانی و یا جان زنان تمام می‌شود. نبود محصولات بهداشتی مناسب برای این دوره، یکی از مهم‌ترین مشکلات دختران و زنان در سرتاسر دنیا است که یکی از بهترین راه‌حل‌ها آن، استفاده از کاپ قاعدگی است.
خوشبختانه انواع فنجان قاعدگی هم‌چون کاپ قاعدگی لاویا در ایران نیز وجود دارد و زنان می‌توانند به‌راحتی از این نوع محصولات برای مدت طولانی چند ساله استفاده کنند. بدین شکل علاوه بر حفظ محیط زیست و عدم تولید زباله، هزینه بسیار کمتری نیز برای دوره ماهانه خود خواهند پرداخت و مشکلات مهمی هم‌چون احتمال نشتی خون نیز برای این دسته از افراد، از بین خواهد رفت. فراموش نکنید که بدن شما، یکی از بزرگ‌ترین معجزه‌های دنیا است و وقوع ماهانه دوره پریودی، اثباتی بر این معجزه است.
